Utgåve 1: Forløysing

Forløysing er tema for første utgåve av Tidsskriftet Jaja. Forløyse er å frigjere, å sleppe laus frå noko som bind fast. Korleis kan forteljekunst vere forløysande? Korleis forløyse nye forteljingar? Her finn du essay, kommentarar, poesi og forteljingar som på ulike måter er knytte til det å forløyse. Du finn også tekstar om forteljekunst.

Leiar

Tidsskrift, bygdeblikk og to forløysande små ord

Forløysing er tema for denne aller første utgåva av Jakob Sande – senter for forteljekunst sitt nye tidsskrift om og med forteljekunst.

Forfattar og bibliotekar Arne Henning Årskaug har vore i residens i Jakob Sande-tunet.
Prosa

Ram-sa-sa

Teksten om tekstane eg tenkjer på når eg skal stri med tekst, men som eigentleg handlar om tida sitt grapsande og klanglause ram-sa-sa.

Forfattar Ragnar Hovland på scena under forteljefestivalen Fest i Fjaler, august 2023.
Intervju

Mor til Ragnar var ein fantastisk forteljar

Forteljinga som rørte Ragnar Hovland finst ikkje. Men forteljingane gjer.

Gardbrukar Gunnar Andreas Søgnen og barnebarnet Dina Søgnen, på garden "Sygnehåjen". Der har dei begge vakse opp, men i to relativt ulike tider. No går Dina på vidaregåande skule og har intervjua Gunnar om klimaendringar.
Essay

«Vi har jo sett heile reisa»

HISTORIER OM KLIMA OG ÅRSTIDER: Kva røynsler har besteforeldregenerasjonen med lokale endringar i årstider og vêr? Heng dei i hop med dei store klimaendringane på planeten? Ungdomar frå Dale vidaregåande skule spør besteforeldre og kjende for å få svar.

Poesi

Ikkje kall meg diktar

Eg set stor pris på at du ikkje kallar meg diktar. På førehand takk.

Essay

Det forteljande dyret

Det er ikkje berre dei skjermopplyste andleta våre som skil oss frå andre dyr. Å fortelja gjer oss til menneske.

Lydbok- og manusforfattar Rolf Magne G. Andersen er førstemann ut i spalta "Skaparkraft".
Intervju

Det siste Rolf laga var ei hypnosemaskin

Med over 30 lydhistorier, sju bøker og fleire manus bak seg, er det ikkje tvil om at Rolf Magne G. Andersen er ein produktiv forfattar. Likevel vil han heller ta ut av oppvaskmaskina enn å skrive ned forteljingane sine.

Nikka Vonens Pigeinstitutt ca. år 1900, med svalgangen slik den opphaveleg såg ut.
Reportasje

Alt som bur i eit gamalt hus

Kan eit gamalt hus forløyse nye livsverk, draumar og – ikkje minst – meistringskjensle?

- Eg knuga draumen så hardt at knokane mine blei heilt kvite, skriv Katrine Sele.
Essay

Korleis halde ein draum

Draumane våre skremmer oss. Difor har vi ein tendens til å halde dei for hardt.

Kommentar

Bygdeforteljingar i fire kategoriar

Ein diskuterande tekst om distriktspolitisk debatt: Korleis kan vi på bygda snakke om oss sjølve utan å samtidig sette oss i bås?

Essay

Det guddomlege forteljetalentet

I antikkens tid var talent ei mynteining - altså noko lite i lomma, som kan føre til store ting.

Poet og forfattar Khaleda Froagh.
Poesi

Jeg drømte underlige drømmer

Poet og forfattar Khaleda Froagh er frå Kabul, og bur no på Nesodden. Her kan du høyre og lese diktet "Jeg drømte underlige drømmer", som ho skreiv i Noreg i 2023.

Havgudinna Mami Wata vernar mødrer og born, og speler mange roller i vest-afrikanske forteljingar. Ho er framstilt på ulike måtar, og i nokre, som denne, ber ho fleire slangar som glir rundt kroppen.
Essay

Å fortelje er å føre vidare

… og med kvar attforteljing vert mytar, viser og eventyr nye. I vår ghanesisk-britisk-norske familie har folkeeventyr vore ein måte å finne likskapane mellom dei ulike kulturane vi kjenner oss heime i.

Novelle

Kinesaren

I det vesle stabburet på tunet låg papa og jamra. Den store papaen hadde lege der og jamra i fleire veker. Han visste det ikkje sjølv, kor sytete han var, men i den vesle senga i det vesle stabburet låg den store papaen og var som eit barn.